اهمیت خم کاری
ضرورت و اهمیت خم کاری
قطعات لولهای از نسبت استحکام به وزن بالایی برخوردار هستند به همین دلیل در صنايع هواپيماسازي، خودرو، نفت و گاز، اسباب و اثاثيه منزل، سازههاي مکانيکي و غیره جهت انتقال سیال، سازه بدنه و غیره به صورت وسیعی به کار گرفته ميشوند.
در گذشته خم کاری لوله یک هنر تلقی میشد و خم کاری اکثراً توسط افراد ماهری که در طی چندین سال تجربه کسب کرده بودند انجام میگرفت. در چند دهه اخیر تحقیقات گستردهای در زمینه خم کاری لولهها به منظور ایجاد دانش پایه در این زمینه صورت گرفته است. به کمک کارهای تجربی، تحلیلهای تئوری و شبیهسازیهای عددی درک بهتری از نحوه تغییر شکل لوله در حین خم کاری فراهم شده است.
روشهای مختلفی جهت خم کاری لولهها وجود دارد. هر یک این روشها با توجه به نوع و کیفیت خمی که میتوانند تولید کنند دارای کاربردها و محدودیتهایی میباشند. انواع روشهای خم کاری لولهها شامل خم کاری برشی، خم کاری کششی، خم کاری فشاری با بازوی متحرک، خم کاری پرسی، خم کاری فشاری و خم کاری غلتکی و غیره میباشند.
انتخاب یک روش خم کاری بستگی به :
۱) کیفیت خم و نرخ تولید مورد نظر و ۲) جنس لوله، شعاع خم نسبي(R/D)، قطر نسبی لوله(D/t) و دقت لازم (D قطر خارجي، t ضخامت و R شعاع خط مرکزی خم ميباشند) دارد. به عنوان مثال برای خم کاری لولههای جدار نازک با نرخ تولید زیاد و دقت بالا، مناسبترین گزینه استفاده از روش خم کاری کششی است.
در موتور هواپيماها و فضاپيماها، قطعات لولهاي با شعاع خم کوچک از جنسهاي آلومينيوم، تيتانيوم و آلياژهاي با استحکام بالا به صورت فراوان به کار گرفته ميشوند. شعاع خم اين قطعات لولهاي در برخی موارد در حدود قطر خارجي آنها است که با روشهاي رایج خم کاري سرد لولهها قابل تولید نیستند. در این موارد لازم است روشهاي جديدي جهت توليد خم با کيفيت مطلوب مورد استفاده قرار گيرند. يکي از اين روشها، خم کاري فشاري لوله ميباشد که در آن خم کاري تحت فشار داخلي مندرل لاستیکی انجام ميگيرد. این روش در مقایسه با سایر روشهای خم کاری لولهها دارای مزایایی مانند دقت و بازدهی بالا، هزینه پایین و تولید خم با کیفیت خوب است.